Büyük sorunlarla boğuşan İnönü’nün azınlık hükûmeti, 7 Haziran 1964 tarihinde yapılan ilk senato üçte bir yenileme seçimlerinde başarılı olamadı. AP, bu seçimlerde de birinci oldu. Böylece AP yerel seçimlerde yakalamış olduğu başarıyı sürdürdü. Ancak senato seçimlerinden önce 6 Haziran’da Ragıp Gümüşpala’nın ansızın ölmesi üzerine AP için bir başkanlık sorunu ortaya çıktı. Genel kongre seçimleri sonucunda Süleyman Demirel 27 Kasım 1964 Genel Başkan olarak seçildi. Süleyman Demirel’in siyasete katılmasıyla 1965 genel seçimleri öncesinde siyasal hayat hareketlendi. Mecliste hareketli günler yaşanmaya başladı. 1965 yılı bütçe görüşmelerinde İnönü hükûmetinin bütçe tasarısı reddedildi. İsmet İnönü bu gelişme üzerine istifa etti. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, hükûmeti kurma görevini AP listesinden bağımsız senatör Suat Hayri Ürgüplü’ye verdi. Yeni hükûmet AP, MP, ve YTP’nin katılımı ile kuruldu. Hükûmet 1965 genel seçimlerine kadar 8 ay görevde kaldı.
1965 genel seçimleri sonrasında tüm partiler yoğun bir seçim propaganda sürecine girdi. CHP sağda AP ile solda ise TİP ile mücadele edecekti. İnönü propaganda sürecinde AP’yi “gerici güçlerin partisi”, “Said Nursi’nin Adamları” olarak lanse edip eleştiriyordu. CHP yanlısı basın da AP’yi DP’nin devamı “yobaz” bir parti gösteriyordu. AP ise, bu tarihlerde CHP içinde gelişen “ortanın solu” açılımı üzerinden bir propaganda geliştirerek “ortanın solu Moskova Yolu” sloganları üzerinden CHP’yi komünistlikle suçluyordu. Seçim öncesi 14 Temmuz 1965’te seçim sistemi değişerek 1965 genel seçimlerinin “Millî Bakiye” sistemine göre yapılması kararı alındı. Seçim öncesinde Osman Bölükbaşı CKMP’den ayrılarak 30 milletvekili ile Millet Partisi’ni (MP) kurdu. CKMP’nin başına da Ahmet Tahtakılıç geçti.
10 Ekim 1965 tarihinde yapılan genel seçimler sonucunda AP, %52, 9 oy oranı ile birinci parti olarak oldu. CHP, %28,75; MP, 6,3, CKMP, 2.24, TİP, 3,7, YTP, 3.72 oy aldı. Seçim sistemine göre AP, 240; CHP 134; MP,31; CKMP,11; TİP, 15; YTP, 11 milletvekili çıkardı. 27 Ekim 1965’te Demirel’in sunduğu kabine Cumhurbaşkanı tarafından onaylandı. AP iktidarı pek çok yönden DP iktidarının devamı gibi oldu. I. Demirel Hükûmeti, önceliği ekonomik sorunlara verdi. Takip edilen liberal ekonomi yöntem ile yatırımlar artırıldı. ABD ile iyi ilişkilere önem verildi. Aslında hükûmet için en temel sorun meclis üzerindeki askerî vesayet ile mücadele oldu. Bu mücadelede Demirel’in sarıldığı kavram “millî irade”ydi. Demirel bu kavram aracılığıyla hem halkla daha yakın ilişki kurma imkânlarını arıyor hem de ordu ve zinde güçlere demokrasilerdeki meşruiyet kaynağını hatırlatmaya çalışıyordu.
1965 Genel seçimleri sonrasında Cumhurbaşkanı Gürsel’in sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine bir Cumhurbaşkanlığı seçim krizi gündeme geldi. Ordu bu makamı sivillerin eline bırakmak istemiyordu. AP bu baskıya direnemedi. Böylece Başbakan Demirel’in önerisi ile meclis 28 Mart 1966’da Cevdet Sunay’ı Cumhurbaşkanı seçti.
Türk İnkılabı 
Yorum bırakın