“Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.”
Osmanlı Devleti’nin 1908-1918 yılları arasındaki dönemi, Türk tarihçiliğinde II. Meşrutiyet Devri olarak adlandırılır. Arapça şart kökünden türetilmiş bir kavram olan meşrutiyet kelimesi, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Osmanlı siyasi hayatında anayasalı ve meclisli saltanat-hilafet rejimi karşılığında kullanılmıştır.
1914-1918 yılları arasında dünyanın büyük devletlerinin Avrupa, Ortadoğu, Afrika ve Uzak Doğu’da geniş bir alanda ve açık denizlerde o zamana kadar görülmemiş büyüklükte ve uzun süreli savaşına Birinci Dünya Savaşı denmiştir.
Almanya, Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan’ın yer aldığı İttifak Devletleri grubunda Birinci Dünya Savaşı’na katılan Osmanlı Devleti, birçok cephede savaşmak zorunda kalmıştır. Bu cephelerin çoğu Osmanlı Devleti’nin kendi topraklarında bulunurken bazıları da Avrupa’da müttefiklerine destek olmak amacıyla açtığı cephelerdir.
Çanakkale Cephesi’nin açılması daha savaştan önce İngilizlerce düşünülen bir husustur. Hedef, Çanakkale’den hareketle İstanbul'un alınması ve Osmanlı Devleti’nin savaş dışı bırakılmasıdır. Boğazlardan geçişin sağlanmasıyla İngiliz ve Fransızlar sosyal karışıklıklar içerisinde bulunan müttefikleri Rusya’ya daha çabuk ve kolay bir şekilde askerî yardım ve malzeme akışını gerçekleştireceklerdir.
Birinci Dünya Savaşı’ndan çekilen ilk ülke Rusya olmuştur. Mevcut iktisadi sıkıntıların üzerine müttefiklerinin de Çanakkale’de Türk savunmasını geçemeyerek ekonomik yardım ulaştıramaması halkın gıda sıkıntısını had safhaya ulaştırmıştır. 8 Mart 1917’de başlayan gösteriler, işçilerin de grev ve yürüyüşlerle destek vermesi üzerine büyük bir şehir ayaklanmasına dönüşmüştür.
Milyonları aşan insan kayıpları dışında Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli sonucu, Avrupa diplomasisinin ve kuvvetler dengesinin temel unsurlarını oluşturan dört büyük imparatorluğun; Rus Çarlığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu ve Osmanlı Devleti’nin tarih içindeki ömürlerini tamamlayarak yıkılmalarıdır.
Mütarekeler, savaş durumuna son veren geçici ateşkes antlaşmalarıdır. Kesin hükümler ve sınırlar ise barış antlaşmasının imzalanması ve bu antlaşmanın hükûmetler tarafından tasdiki ile belli olur ve yürürlüğe girer. Oysa Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından hemen sonra, İtilaf devletleri, barış antlaşmasını beklemeye lüzum görmemişler derhâl Osmanlı topraklarını işgale başlamışlardır.
Mütarekenin en ağır uygulandığı yer başkent İstanbul’dur. İşgal ordularının öncüleri, mütarekeye imza koyan Rauf Bey’in 2 Kasım’da İstanbul’da gazetelere verdiği demeçte, “Sizi temin ederim ki, İstanbulumuza tek bir düşman askeri çıkmayacaktır” demesinden sadece beş gün sonra İstanbul’a geldiler.
Türk ordusu 1912’de başlayıp 1922’de biten on yıllık yorucu, yıpratıcı bir savaş dönemi yaşamıştır. Özellikle Birinci Balkan Savaşı’nda alınan yenilgiler ve kaybedilen topraklarla birlikte başkentin yanı başına kadar gelen Bulgar birlikleri İkinci Balkan Savaşı ile geri atılmış ve Osmanlı Devleti’ne başkentlik yapmış Edirne geri alınmıştır. Ancak iktidarda İttihat ve Terakki yönetiminin yeni olması, orduda köklü... Continue Reading →
Kuvayı Milliye birlikleri ile mücadelenin daha fazla ilerleyemeyeceğinin kesin olarak anlaşılması ve düzenli bir ordu kurulmasının gerekliliği ortaya çıktıktan sonra bu konuda hızlı bir çalışma başlatılmıştır. Düzenli ordu birliklerinin kurulmasıyla birlikte özellikle Batı Cephesi’nde işgallerini ilerletmiş olan Yunanlıların ilerleyişinin durdurulması ve ardından ülkeden atılması kararlılığı ortaya konularak buna göre hareket edilmeye başlandı.
Türk İnkılabı 