1970’li yılların siyasi istikrarsızlık ve koalisyon süreciyle geçmiş olması, bu belirsizliğin ekonomiye etkisi olan yoksulluk ve işsizlik, dış politikada 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’nın getirdiği yalnızlık ülkedeki gerilimi arttırmıştır. Bu dönemde öğrenci olaylarının artması, faili meçhul cinayetlerin yaşanması özellikle 1978 yılından sonra kurgulanmış sokak eylemlerinin yaşanması ve sağ sol çatışması 12 Eylül Askerî Darbesi’ne giden süreci de hızlandırmıştır. Askerî darbenin bölgede yaşanan değişim sürecine göre anlam kazandığı ifade edilmiştir. Askerî darbenin Soğuk Savaş sürecinde İran’da Humeyni liderliğinde yaşanan İran İslam Devrimi ile ABD’nin müttefiki Türkiye’de iktidarı sağlama alma girişiminin olduğu “bizim çocuklar başardı” ifadesinden anlaşılmıştır. Dünyada, Soğuk Savaş kutuplaşmasının getirdiği şartların belirlediği siyasi hareketlerle, ülkelerde iktidar değişikliklerine veya var olan iktidarların söylem ve uygulamalarında radikal düzenlemelere gittiği bir dönem yaşanmıştır. ABD ve SSCB’nin çatışma alanı olan Türkiye de bu bağlamda siyasi istikrarsızlıkların ve ekonomik krizlerin yaşandığı belli başlı ülkelerden olmuştur. Yukarıda da bahsedildiği üzere bu iktidar değişimi İran’da olduğu gibi bir halk hareketi görünümünde veya Türkiye’de olduğu gibi devletin kurucu ilkelerine sadık olduğunu beyan eden askerî darbe yoluyla olmuştur. Örnek olarak verdiğimiz bu değişikliklerin her ikisi de aynı hedefte olan değişiklikler değildir. İran’da yaşanan değişim içe kapanan Batı yanlısı politikaları reddeden İslami eğilimli bir değişim olmuştur. Türkiye’de 1980 öncesi dönemde yaşanan siyasal istikrarsızlık, devlet kurumlarında siyasallaşma, devlet otoritesinin zayıflaması, ideolojik bölünmeler ve fraksiyonların çatışması, Türkiye’nin içinde bulunduğu jeopolitik konumu, Çorum ve Maraş olayları gibi dinsel ve etnik ayrımcılık üzerine oynanan oyunlar, hızlı nüfus artışı ile yoğunlaşan işsizlik, hızlı iç göç ve yaşanan ekonomik ve toplumsal dönüşüm siyasal çatışmalara zemin hazırlayan etkenlerden önemlileri olmuştur. Türkiye’de yaşanan 12 Eylül Askerî Darbesi ise yeni bir siyasi iklimin, ekonomik yapılanmanın ve toplumsal değişimin başlangıcı olmuştur. Sağ sol çatışması bağlamında siyaseten kıyasıya birbirleriyle mücadele içinde olan partilerin ve ideolojilerin bir parti içinde bir araya gelebildiği, dayanışmaya dayalı gecekondu mahalle kültürünün yerini zenginlerin varlığını gösterdiği şehirli kimliğin aldığı bir dönem Turgut Özal ile ortaya çıkmıştır. Turgut Özal’ın bütün eğilimleri birleştirmesi, ekonomiden anlayan bir uzman olarak kendisini göstermiş olması ve topluma refahı öneren bir söylem ile yumuşak bir siyasi dil kullanması ANAP dönemi olarak da bilinen dönemin şekillenmesinde etkili olmuştur.
Türk İnkılabı 
Yorum bırakın